2024/03/28 12:03

Wrzesień 1912

W perspektywie mamy obecnie wiele ciepłych dni, wypada więc dać coś dla ochłody :) Tym razem padło na najzimniejszy wrzesień w całej serii pomiarowej – wrzesień 1912.

A był to wrzesień naprawdę niezwykły. Jego anomalia uśredniona do obszaru Polski wyniosła aż -4.16K i był to zdecydowanie wrzesień najzimniejszy. Dla porównania ekstremalnie zimny wrzesień 1996 miał zaledwie -2.76K.

191209 199609Na Śnieżce był to jedyny wrzesień charakteryzujący się ujemną średnią temperaturą powietrza. W wielu miejscach średnia temperatura września spadła poniżej 9.0°C, a w Zakopanem osiągnęła zaledwie 5.0°C. Miesiąc ten charakteryzował się bardzo wysokim zachmurzeniem średnim, sięgającym na południu kraju 95% (np. w Wadowicach) i bardzo niskim miesięcznym maksimum temperatury. W wspomnianych Wadowicach notowano maksymalnie zaledwie 16.8°C (5.09). W Myślenicach (311 m. n.p.m.) maksymalna temperatura września osiągnęła tylko 15.8°C, a w Zakopanem nie było cieplej jak 12.2°C. Absurdalnie chłodno (jak na ten region) był w Tarnowie. Średnia miesięczna temperatura osiągnęła 9.6°C a maksimum absolutne 15.0°C. Warto przypomnieć, że obecnie kręcimy nosem, jeżeli 20°C nie pada w październiku. Nawet we Lwowie średnia miesięczna temperatura wyniosła 9.8°C, a maksimum 19.2°C.

krak1 krak2Powyżej: dobowy przebieg temperatury i innych parametrów meteorologicznych w Krakowie we wrześniu 1912.

Z powyższych tabel wynika, że w Krakowie średnia temperatura maksymalna wyniosła zaledwie 12.8°C, a maksimum absolutne 16.5°C. Zimno sięgało aż po Węgry, a nawet znacznie dalej – w Budapeszcie średnia temperatura września wyniosła ledwo ponad 10°C.

Poniżej rozkład ciśnienia i temperatury na wysokości 850hPa wg reanalizy NCAR we wrześniu 1912. Źródło: wetterzentrale.de.

[huge_it_gallery id=”6″]

[huge_it_gallery id=”7″]

Poniżej: przybliżony rozkład anomalii temperatury powietrza w Europie Środkowej we wrześniu 1912.

Średnie miesięczne temperatury i anomalie (w nawiasach) w różnych miejscach:

  • Villacher Alpe: -1.8°C (-7.5°C)
  • St. Pölten: 9.4°C (-5.1°C)
  • Wiedeń: 10.0°C (-5.1°C)
  • Graz: 9.4°C (-5.0°C)
  • Innsbruck (Uniwersytet): 8.8°C (-5.3°C)
  • Sonnblick: -6.9°C (-6.7°C)
  • Zugspitze: -6.0°C (-6.4°C)
  • Monachium: 7.6°C (-6.0°C)
  • Brno-Turany: 10.0°C (-4.3°C)
  • Mediolan: 14.8°C (-4.7°C)

Jak widać był to miesiąc naprawdę niezwykły. Dzisiaj trudno nam sobie wyobrazić wrzesień podczas którego temperatura nie wzrasta powyżej 20°C. Jak widać jest to jednak możliwe. Warto zwrócić uwagę, że to nie Polska była  centrum potężnej anomalii ujemnej. To przypadło głównie na region alpejski – miejscami anomalia ujemna spadała poniżej -7.0°C (!).

A tak wyglądał w tym miesiącu rozkład anomalii globalnych:

giss_191209Dopiero teraz widzimy jak potężny zasięg miała ujemna anomalia w Europie. Zresztą – na świecie w bardzo niewielu miejscach miesiąc ten był ciepły.

W sumie wolę już tak jak dziś:

kosiby

Print Friendly, PDF & Email
0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
24 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
Lukasz160391

Blisko takiej sytuacji było we wrześniu 2010 roku. Przeważały w nim temp. od 15 do 19 stopni. Gdyby nie nadeszło nieznaczne ocieplenie w dniach 21.09 – 25.09 to też by w nim nie było ani razu 20 stopni. Bardzo zimno było też wtedy 4.09 oraz 30.09 – 4 września był nad ranem przygruntowy przymrozek, był szron na dachach (!) a w ostatnim dniu września w ciągu dnia temp. maks. nie wzrosła powyżej 7 stopni!
Ciekawe, jaką miał anomalię wrzesień 2010?

chochlik

Wrzesień 2013 był chłodniejszy, miał anomalię -0,98C, natomiast ten 3 lata wcześniej to -0,78C.. 2001 to -1,02. Dane:poltemp

Robert93

Trudno już taki sobie wrzesień wyobrazić, co temperatura nie przekraczała 20°C, ale jeszcze w 2001 roku u mnie na prawdę niewiele do tego brakło.
http://ogimet.com/cgi-bin/gsynres?lang=en&ind=12570&ndays=30&ano=2001&mes=09&day=30&hora=22&ord=REV&Send=Send

Lukasz160391

O tak, zapomniałem o tym wrześniu. W Gliwicach wtedy był tylko jeden dzień z temperaturą ponad 20 stopni. Gdyby taka pogoda by się zdarzyła w październiku, to co innego.

Oto dane z września 2001 z Ogimetu –
http://www.ogimet.com/cgi-bin/gsynres?lang=en&ind=12560&ano=2001&mes=9&day=31&hora=21&min=30&ndays=31

Morze

W 2001 w Gdańsku rzeczywiście nie notowano 20*C we wrześniu. W zasadzie to niewiele brakowało aby 20*C zostało przekroczone:

http://ogimet.com/cgi-bin/gsynres?lang=en&ind=12140&ndays=33&ano=2001&mes=09&day=31&hora=18&ord=REV&Send=Send

wrocław

We Wrocławiu wrzesień 2001 też był termicznie fatalny. Zaledwie 2 dni z t max pow.20 stopni ( t max tylko 22) http://www.wetteronline.de/wetterdaten/breslau?diagram=true&iid=12424&ireq=true&month=10&paraid=TXLD&period=4&year=2001 , i mało słońca ok 70 h, http://www.wetteronline.de/wetterdaten/breslau?diagram=true&iid=12424&ireq=true&month=10&paraid=SDLD&period=4&year=2001 ale i tak lepiej niż w Krakowie 1912 r.

Lucas wawa

Wówczas można było mówić o „normalnym październiku” we wrześniu, a teraz o „normalnym sierpniu” we wrześniu (w uśrednieniu na razie za 1. połowę miesiąca)…

Nisza Official

Obawiam się, że nawet niekoniecznie „normalnym sierpniu”, a wręcz „dość ciepłym”. Wystarczy bowiem jeszcze od 5 do 7 dni tak wysokich temperatur, a anomalia dla września może sięgnąć blisko 5 stopni. A żeby miesięczny rekord ciepła dla września nie padł w tym roku, to końcówka musiałaby prawdopodobnie być ekstremalnie chłodna, w co głęboko wątpię.

wrocław

Ciekawe, jaką T max miał wtedy Wrocław? T max w Tarnowie 15.0°C. :shock: Chyba wtedy w ogole nie wiało z S/SW/SE, a może jak wiało, to padał deszcz. Rozkład ciśnienia i temperatury na wysokości 850hPa wg reanalizy NCAR we wrześniu 1912 pokazuje wyżową pogodę ( wyż skandynawski) w 3 dekadzie, ale co dziwne, dał on mało słońca. W Krakowie zaledwie 23 h. Depresyjne były pierwsze 2 dekady września, bo słonulko przez 20 dni dało … 22 h. :sad: Cały miesiąc w Krakowie w sumie ok 45 h. Dla porównania 1-7 września tego roku we Wrocławiu aż 61 h.

wrocław

Przypuszczam, że przeważnienie nie przekraczała 15 stopni. Już mi się robi zimno.

TommyAst

It was complete globally cold, 0.88 K bellow normal, strange. We do not know the reason, there was no big volcanic eruption (VEI6+) at begin of 20th century. But there was something strange in Siberia 1908. The correlation can be.

Year 1916 was last year without tropical day i Prague-Klementinum (TMAX >=30 C). But in 1956 was only one tropical day with Tmax exactly 30.0.

chochlik

4 years after the Tunguska event? The gap seems to be too big, but in other case – how cold it was globally between 1908 and 1912?

TommyAst

September 2001 – it was cold in Prague too. Only one day with Tmax >=20. http://www.ogimet.com/cgi-bin/gsynres?lang=en&ind=11520&ano=2001&mes=9&day=30&hora=23&min=59&ndays=30

And the average temperature of October 2001 was little bit higher than in September 2001 in some stations (depends on inversion), it is very rare, because difference SEP-OCT is really high. It was pretty warm 2-3.10.2001, especially in the night. But nowhere in Czech Tmax >= 30 or Tmin >=20.

mikos

Według niektórych osobników z TP nie mieliśmy chłodnego września w XXI wieku. Ewidentnie kłamią, bo były chłodne wrześnie.

Temist

Jak patrze na pogodę za oknem to nasuwa mi się jedno spostrzeżenie. Jest pięknie. A to wszystko zasługa człowieka.
Wystarczy 3 stopnie średnio cieplej i chce się żyć ☺.
Nasi przodkowie to musieli mieć przekichane. Cały rok zima

Robert93

Wygląda mi na trolling… 1. Jest gorąco i słonecznie, ale nie wszyscy muszą to lubić. 2. Jeśli się to będzie dłużej utrzymywania to nadejdzie susza, która może przyspieszyć jesień, szczególnie poprzez usychanie liści i traw, a także jeszcze bardziej obniżyć poziom rzek. 3. To że jest taka pogoda obecnie, to akurat głównie jest spowodowane aktualną sytuacją synoptyczną, jednak nasilenie ekstremów: suchej i ciepłej pogody jest pośrednio skutkiem ludzkiej działalności, ale nie tylko, również inne niekorzystne zjawiska. 4. Lepiej zmienić klimat (miejsce zamieszkania) – przy ociepleniu o 3 stopnie u nas mogą nie radzić sobie rośliny – dużo większe parowanie, a… Czytaj więcej »

Arctic Haze ☀️

Trolling albo sarkazm.

Lucas wawa

A za powiedzmy 5-10 lat dla zaślepionych samymi „pięknymi” scenariuszami pogodowymi i to już będzie mało…
No cóż, apetyt rośnie w miarę jedzenia. Tyle tylko, że nie zawsze (a wręcz rzadko) przedkłada się to na coś docelowo dobrego…

Nisza Official

Dzień dobry. Dla przykładu, już narzekam na wyjątkowo gorący wrzesień. Akurat słońce lubię, ale: po pierwsze, przydałaby się jakaś większa porcja deszczu (i tak nie pomoże to na grzyby w tym roku, ale przesuszoną ziemię już może uratować od klęski); po drugie, żeby było ciut chłodniej. Taki upał, jaki mamy, powoduje dalsze osuszanie ziemi (w moim regionie mimo suchego sierpnia i początku września i tak nie jest źle, ale susza glebowa podobno dotyka już blisko 25% powierzchni kraju). I między innymi dlatego te scenariusze pogodowe nie są tak kolorowe. I we wcale nieodległej przyszłości możemy mieć upał w październiku, fale… Czytaj więcej »

zimnolubek

Rośnie też ilość niebezpiecznych upałów i ciężkich do przespania nocy latem. Do niedawna 35*C w Katowicach występowało raz na dziesięć lat albo i rzadziej. Teraz występuje w zasadzie co drugi rok, a jak nie 35 to 34. Przybywa też nieznośnie ciepłych nocy podczas których temperatura nie chce spadać poniżej 20-23*C. Za 10 lat klimatyzacja w mieszkaniu będzie całkiem niegłupim pomysłem, zaś za 30 lat – obowiązkowym wyposażeniem jeśli chcesz normalnie odpocząć w mieszkaniu latem. Tylko te rachunki za prąd małe nie będą. Łatwiej i taniej jest ogrzać niż schłodzić gdyz w zasadzie wszystko, czego używamy GENERUJE dodatkowe ciepło a nie… Czytaj więcej »

Robert

Wg reanalizy początek września 1912r mógłbyć cieplejszy na wschodzie Europy niż obecny np w Moskwie.

24
0
Would love your thoughts, please comment.x