2024/03/28 10:03

Czerwiec 2015 w Polsce

Wbrew obiegowym opiniom, tegoroczny czerwiec wcale nie należał do najzimniejszych. Anomalia temperatury, uśredniona dla całego kraju osiągnęła +0.25K w stosunku do wielolecia 1961-1990 i +0.09K w stosunku do wielolecia 1981-2010.

Należy jednak dodać, że miesiąc ten pod względem anomalii termicznych był na terenie naszego kraju dość zróżnicowany.

Początek miesiąca był ciepły, 6 czerwca temperatura maksymalna przekroczył 30°C, osiągając w Słubicach niemal 34°C.

10407373_701865273275902_6660321509058986576_nAutor: Jarek Lewandowski.

Już następnego dnia w zachodniej części kraju mocno się ochłodziło, a temperatura w godzinach popołudniowych spadła miejscami poniżej 12°C. Biorąc pod uwagę, że poprzedniego dnia panował upał, była to bardzo znacząca zmiana.

11390206_702314763230953_1212829412334479812_nAutor: Jarek Lewandowski.

Cieplej zrobiło się ponownie na początku II dekady miesiąca. 12 czerwca temperatury przekroczyły 30°C (30.6°C w Opolu), a następnego dnia w Tarnowie notowano 33.7°C. Było to jednak ocieplenie krótkotrwałe, w następnych dniach znacznie się ochłodziło, a nad ranem 16 czerwca temperatury spadły miejscami poniżej 4°C (w Jakuszycach było -0.6°C).

11426342_708286522633777_2571290555080783871_nAutor: Jarek Lewandowski.

Od tego dnia niemal do samego końca miesiąca było przeważnie raczej chłodno, choć zdarzały się również dni gorące (np. 26.06.2015 na Dolnym Śląsku). Dopiero w ostatnim dniu czerwca od zachodu mieliśmy do czynienia z trwalszym ociepleniem związanym z planowaną na I dekadę lipca falą upałów.

Analiza GFS

actWg analizy GFS anomalia temperatury w Polsce wyliczona w stosunku do okresu referencyjnego 1981-2010 wyniosła +0.11K. Było to niemal tyle samo, ile wyszło z pomiarów naziemnych.

Wyniki modelu CFS

Prognoza na czerwiec z końca maja wyglądała następująco:

CFSv2.T2m.20150531.201506Zaś rzeczywisty globalny rozkład anomalii wyliczony z analizy GFS prezentuje się tak:

act_glbMoim zdaniem prognoza dla Eurazji udała się znakomicie. Nieźle wyszła Australia, nieco gorzej było na kontynencie północnoamerykańskim.

Dane pomiarowe

amon_synJak wspomniano na początku, był to miesiąc zbliżony do wartości średnich z wielolecia, zarówno 1961-1990 (+0.25K), jak i 1981-2010 (+0.09K). Przeciętnie w skali kraju był to więc czerwiec nieco cieplejszy od poprzedniego (-0.24K, 1961-1990).

201506201406Tegoroczny czerwiec był znacznie cieplejszy od poprzedniego w południowo-wschodniej i wschodniej części kraju, zaś chłodniejszy w północno-zachodniej. Jeszcze chłodniej, niż w roku ubiegłym było w 2009 (-0.66K) i 2001 (-1.41K).

200906200106Znalezienie czerwca chłodniejszego od tego z 2001 wymaga cofnięcia się aż do połowy lat 80. XX w. W 1985 anomalia temperatury czerwca spadła do -1.89K, niemal taka sama było w 1984 (-1.90K).

198406 198506Najzimniejszy czerwiec w całej serii (od 1781) wystąpił w 1923. Jego anomalia była niebywale niska jak na ten miesiąc i osiągnęła -4.03K. Drugi w kolejce najzimniejszy czerwiec był o blisko stopień cieplejszy (1821).

192306Średnia temperatura czerwca 1923 spadła miejscami na nizinach poniżej 12°C. Tak było np. w Poznaniu (11.9°C), Łodzi (11.6°C). W Koszalinie średnia temperatura czerwca 1923 wyniosła zaledwie 11.0°C. Na Helu maksymalna temperatura odnotowana w ciągu całego czerwca to… 16.0°C. W Gdańsku temperatura tylko raz osiągnęła 20.0°C (10 czerwca 1923), a przeciętnie wynosiła ona poniżej 15°C (w terminie południowym notowano w Gdańsku przeciętnie 13.0°C). Był to miesiąc skrajnie zimny i pochmurny (zachmurzenie w terminie południowym równe 85%). W głębi kraju temperatury >= 20.0°C były notowane częściej. W Bydgoszczy było ich w ciągu całego czerwca 1923 trzy (maksymalnie 23.6°C, 1 czerwca 1923), w Poznaniu 5 (maks. 23.9°C, 1 czerwca), w Warszawie 4 (maks 24.3°C, 1 czerwca), a w Krakowie „aż” 8 (maks. 25.2°C, 11 czerwca 1923). Na krańcach południowych dni ciepłe zdarzały się częściej – w Zakopanem liczba dni z temperaturą maksymalną >= 20°C wyniosła 3, czyli tyle samo, co na przykład w Bydgoszczy. Dla porównania w tym roku takich dni notowano w Toruniu 20.

Ocieplenie, które obserwujemy w innych miesiącach, czerwiec dotknęło w znacznie mniejszym stopniu. Widać to chociażby w różnicy pomiędzy anomaliami wyliczonymi w stosunku do wieloleci 1981-2010 i 1961-1990. Bardzo ciepłych czerwców było w ostatnich latach niewiele. Ostatnim bardzo ciepłym czerwcem wartym wzmianki był ten z 2007 (+2.34K), ciepło było również w 1992 (+1.89K).

199206 200706Wyjątkowo ciepły czerwiec mieliśmy w 1979 (+2.65K), co jest o tyle ciekawe, że wystąpił on w okresie panowania bardzo zimnych lat (szczególnie 1977-1981).

197906Najcieplejszym w XX w. okazał się być czerwiec 1964 (+2.99K), był on jednocześnie na trzecim miejscu w całej serii.

196406Nieco cieplej mogło być w 1889 (+3.04K), choć różnica jest tu tak niewielka, że nie jest pewne czy drugie miejsce należy do czerwca 1964, czy 1889.

188906Najcieplejszy, jednocześnie najtrudniejszy do oszacowania jest czerwiec 1811 z wyliczoną anomalią równą +4.19K. Warto tu zwrócić uwagę, że w czerwcu wartości anomalii wykazują dość małe zróżnicowanie. Zdarzyły się tylko dwa przypadki anomalii z wartością bezwzględną przekraczającą 4K, a tych przekraczających 3K było również niewiele (łącznie 5).

Kwantylowa charakterystyka termiczna

Okres bazowy 1951-2010.

map

Mapa charakterystyki termicznej jest w tym miesiącu wyjątkowo ciekawa. Czerwiec w zachodniopomorskim został scharakteryzowany jako chłodny, zaś w podkarpackim jako bardzo ciepły. Polska została podzielona na dwie części, w pasie od województwa podlaskiego po dolnośląskie czerwiec był miesiącem mieszczącym się w normie.

poltemp_boxrankW skali całego kraju miesiąc ten został sklasyfikowany jako normalny.

Prognoza CFSv2

Tradycyjnie, prognoza na lipiec z ostatniego dnia czerwca:

CFSv2.T2m.20150630.201507Może być interesująco. Ponownie jako chłodna jawi się Skandynawia, a szczególny chłód panuje w europejskiej części Rosji. W Polsce lipiec powinien zapisać się jako ciepły, choć nie jest to pewne – obszary ujemnych anomalii mogą się przesunąć bliżej naszego kraju, szczególnie jeśli chodzi o dzielnice wschodnie i północno-wschodnie. Nie jest to wykluczone – istnieje szansa, że po wyjątkowo gorącej I dekadzie miesiąca zrobi się znacznie chłodniej.

Print Friendly, PDF & Email
0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
20 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
Lukasz160391

Na Piotrka zawsze można liczyć jeśli chodzi o szybkie i dokładne podsumowania :) Nie sądziłem, że to podsumowanie pojawi się już dzisiaj.

Ciekaw jestem, jaki będzie czerwiec według klasyfikacji IMGW w Warszawie – Okęciu. Normalny, czy lekko ciepły…?

Lucas wawa

:
Na stacji Warszawa-Okęcie przypuszczalnie będzie chyba „lekko ciepły” (choć na całym Mazowszu „normalny”). Specyficzne położenie w dolinie Wisły, jak i mała ilość opadów (sprzyjająca szybszemu nagrzewaniu się terenów mocno zurbanizowanych) „robią swoje”. :wink:

Marcin S.

Jak ostatecznie wypadł maj? W poprzednim podsumowaniu (tabelce z cegiełkami) widniał jako lekko chłodny, w tej powyżej – jako normalny.

Lucas wawa

Czerwiec’2015 osobiście zapamiętam przede wszystkim jako bardzo suchy (tu w Warszawie). Temperatura, w skali całego miesiąca, była przy tym znacznie bardziej „normalna”.

Wg tych zapowiedzi interesująco zapowiada się lipiec. Czyżby granica między obszarami bardzo ciepłymi i bardzo chłodnymi także w naszej części Europy miała być aż taka „delikatna”… :?:

Wika

Czerwiec zapisał sie u mnie jako miesiac ciepły , dzieki temu że wystapilo kilka dni z upalem bodajże cztery dni to były albo nawet piec i to uratowalo termicznie czerwiec w mojej miejscowosciJezeli chodzi o opady to byll to miesiac po raz pierwszy od 2011 roku kiedy opady byly ponizej normy choc niewiele , spadlo u mnie 78mm czyli troche mniej niz wynosi norma 87mm.Lipiec zapowiada sie jak narazie bardzo swietnie od jutra Afryka :):) Boje sie tylko tych burz a pozniej podobno szykuje sie znowu atlantycka pogoda:/NAO ma wzrosnac znowu do wartosci dodatnich wiec niestety jest prawdopodbne te ochlodzenie…Ale… Czytaj więcej »

wrocław

Wygląda na to, że czerwiec był jednak normalny we Wrocku, choć subiektywnie dałbym na 100 procent, że był chłodny. Spadło 51 mm, co przy normie 76 mm czyni go umiarkowanie suchym.

ArcticHaze

„Maj akurat ma ten feler, że wartość jest na granicy dwóch klas. Zmiana o ułamek stopnia (<0.01) powoduje przeskoczenie do innej klasy."

To jest właśnie problem, z ulubionym przez geografów klasyfikowaniem wszystkiego na klasy. Przy ciągłym rozkładzie jakiejś wielkości nie ma to wielkiego sensu. Tysiąc razy lepiej podać ile odchyleń standardowych wartość ma nad lub pod średnią.

Marcin S.

@Piotr Djaków

Czyi rozumieć należy, że ostateczna anomalia dla maja (w liczbie bezwzględnej) była mniejsza niż -0,16 stopnia. Drążę temat, bo jako osobę lubiącą umiarkowany chłód odnotowanie lekko chłodnego miesiąca ucieszyło. Nawet w tabeli ten jasnoniebieski ładnie wyglądał ;)

Lukasz160391

GFS daje na środę 8 lipca 39 stopni w głębi Polski. Na poziomie 850 HPa będą aż 23 – 24 stopnie. Jeśli ta sytuacja baryczna się sprawdzi i front z zachodu przyjdzie później to możliwa jest lokalnie czterdziestka. A może nawet historyczny rekord lepszy od tego z Prószkowa? Ale znając życie, front „niestety” przyjdzie jeden lub dwa dni wcześniej i skończy się najwyżej na 35 stopniach…

chochlik

Dość zabawne są prognozy sugerujące lokalne przekroczenie 30 stopni już o godz 6UTC ;-)

Lukasz160391

6UTC to normalnie godzina 8:00? No to faktycznie bardzo wcześnie. U mnie w Gliwicach najszybsze osiągniecie 30 stopni jakie pamiętam było chyba o godzinie 9:30.

Lukasz160391

Co do tego frontu. Wiązki na 8 lipca są bardzo rozbieżne. Czyli faktycznie nie wiadomo kiedy front z zachodu nadejdzie kończąc nadchodzącą falę upałów.

chochlik

@Piotr
A jaki jest powód tych zmian? Doszły/dojdą jeszcze jakieś spóźnione pomiary? Swoją drogą do wyliczania poltempa stosowane są obecnie jakieś stacje leżące poza Polską?

ArcticHaze

@Piotr

Ja nie mówię, że klasyfikacja prof. Lorenz jest lepsza od Twojej. To też arbitralna klasyfikacja. Jako naukowiec jestem za podawaniem po prostu i jedynie wartości anomalii wraz z wartością odchylenia standardowego (dla porównania). Jednak rozumiem, ze człowiek prosty potrzebuje prostego komunikatu i dlatego wytwarzamy mu ten łopatologiczny.

przemek

Wyjątkowo upalny był jeszcze 06.1917 – cieplejszy chyba od 1964 i 1979

20
0
Would love your thoughts, please comment.x