Wrzesień 2014 w Polsce

Jeszcze w połowie miesiąca wiele osób oczekiwało, że wrzesień tego roku okaże się wrześniem wyjątkowo ciepłym. Ostatecznie nie dostał się on nawet do pierwszej dwudziestki najcieplejszych wrześni w latach 1791-2014, choć rzeczywiście był ciepły.

Początek miesiąca na większym obszarze naszego kraju nie należał do najcieplejszych. Wyjątkiem były tu krańce południowo-wschodnie, gdzie temperatura maksymalna osiągnęła niemal 25°C.

Temperatura maksymalna 1 września 2014. Autor: Jarek Lewandowski.

W kolejnym dniu w dalszym ciągu ciepło było na krańcach południowo-wschodnich, zaś w pogrążonej w opadach części południowo-zachodniej temperatura nie osiągnęła nawet 15°C.

Temperatura maksymalna 2 września 2014. Autor: Jarek Lewandowski.

Analiza DWD, 2 września 2014 12UTC.

Autor: Krzysztof Sławiński.

Od 3 września pogoda ulegała znaczącej poprawie, a w dniach 6 i 7 września miejscami zrobiło się wręcz gorąco.

Temperatura maksymalna 7 września 2014. Autor: Jarek Lewandowski.

Analiza DWD, 7 września 2014 12UTC.

Autor: Krzysztof Sławiński.

W kolejnych dniach ochłodziło się. Początkowo w zachodniej połowie kraju, ale już 10-go września najwyższa temperatura w kraju wzrosła jedynie do 20.9°C w Kozienicach.

Ciekawa sytuacja pojawiła się w dniach 12 i 13 września, kiedy ponownie bardzo ciepło zrobiło się w centralnej i północno-wschodniej części kraju, podczas gdy na południu i zachodzie temperatury maksymalne były znacząco niższe.

Temperatury maksymalne 12 i 13 września 2014. Autor: Jarek Lewandowski.

Bardziej znaczące ochłodzenie pojawiło się dopiero w III dekadzie miesiąca. 22-go września temperatury maksymalne spadły do 13-16°C, następnego dnia było jeszcze zimniej.

Temperatura maksymalna 23-go września 2014. Autor: Jarek Lewandowski.

Następnego dnia rano w wielu miejscach trawniki wyglądały tak:

Autor: adass.

Minimalne temperatury nawet na 2m spadły miejscami poniżej zera. Najzimniej było w Pile i w Krzyżu: -1.5ºC. Na stacji w Mirosławcu notowano -1.9ºC, stacja ta nie wchodzi jednak w skład sieci IMGW.

Temperatura minimalna 24 września 2014. Autor: Jarek Lewandowski.

Analiza DWD, 24 września 2014 00UTC.

Co prawda od tego dnia robiło się już coraz cieplej, ale nie zapobiegło to spadkom średniej temperatury miesięcznej do wartości znacznie bardziej zbliżonych do normy, niż wcześniej się mogło wydawać.

Analiza GFS

Wg analizy GFS anomalia temperatury września w stosunku do wielolecia 1981-2010 wyniosła +1.35°C. I tym razem analiza ta zaniżyła średnią w stosunku do danych obserwacyjnych o 0.1°C.

Globalnie rozkład anomalii prezentował się z grubsza następująco:

Można teraz porównać ten rozkład z prognozą modelu CFS z ostatniego dnia sierpnia:

Moim zdaniem prognoza była tym razem udana.

Dane obserwacyjne

Anomalia temperatury w Polsce we wrześniu 2014 (uśredniona dla całego kraju, w stosunku do wielolecia 1961-1990) osiągnęła +1.68°C. Ta sama anomalia, ale w stosunku do wielolecia 1981-1990 osiągnęła +1.46°C. Jak wspomniano już wcześniej, nie był więc to jakiś ekstremalnie ciepły wrzesień, choć zapewne był odczuwalnie ciepły. Należy przy tym również zauważyć, że tegoroczny wrzesień był znacząco, bo o około 2.6°C, cieplejszy od września poprzedniego. Ostatecznie jednak wrzesień 2014 zajął dopiero 26 miejsce na liście najcieplejszych wrześni w latach 1781-2014.

Najcieplejszym wrześniem w latach 1791-2014 był w Polsce wrzesień 1999 (+2.88°C).

Niemal równą anomalię zanotowano w 2006 (+2.86°C).

Na trzecim miejscu znajduje się szczególnie interesujący wrzesień 1947 (+2.73°C).

W zachodniej części kraju był to wrzesień ekstremalnie ciepły. Jego średnia temperatura przekroczyła miejscami 18°C i była równa przeciętnej temperaturze lipca. Tegoż września odnotowano zaskakującą liczbę dni upalnych – miejscami było ich aż 10 (Wrocław). Z uwagi na fakt, że we wschodniej części kraju anomalie były znacznie niższe, ostatecznie wrzesień ten uplasował się dopiero na trzecim miejscu.

Zeszłoroczny wrzesień z anomalią równą -0.95°C był najchłodniejszy od roku 2000. Ostatni naprawdę zimny wrzesień wystąpił w 1996 (-2.76°C).

Wrzesień 1996 był piątym najchłodniejszym wrześniem w latach 1781-2014, ale do pierwszego miejsca było mu daleko. Zaszczytne pierwsze miejsce zajmuje tu wrzesień 1912 z anomalią -4.14°C.

Na Śnieżce był to jedyny wrzesień z ujemną średnią miesięczną temperaturą. Wrzesień będący na drugim miejscu był tam przeciętnie aż o 2°C cieplejszy. Średnie temperatury miesięczne na nizinach oscylowały w w okolicach 9.0°C.

Kwantylowa charakterystyka termiczna września 2014

(okres bazowy 1951-2010)

 Na przeważającym obszarze kraju wrzesień 2014 został scharakteryzowany jako bardzo ciepły, lub anomalnie ciepły. Jedynie w województwach lubelskim i podlaskim był on ciepły.

W skali całego kraju wrzesień był miesiącem bardzo ciepłym.

CFS – październik 2014

Tradycyjnie prognoza modelu CFSv2 na październik – z ostatniego dnia września.

W Polsce prognozowany jest październik bardzo ciepły, choć wschodnia część kraju jest już bardzo blisko obszaru z anomalią ujemną. Cieplej, niż dotychczas wyglądają Stany Zjednoczone, w dalszym ciągu ich wschodnia część miałaby być najcieplejsza. W oczy się rzuca chłodny Półwysep Antarktyczny, część Ameryki Południowej. Zobaczymy, ile z tego się sprawdzi.