Stacje meteo – Elbląg Milejewo

Skoro już do Elbląga się odnieśliśmy we wcześniejszym wpisie, warto pociągnąć ten wątek dalej.

Stacja Elbląg-Milejewo (WMO 12160) znajduje się w miejscu o współrzędnych 54.223087N, 19.543566E (54°13’23.1″N 19°32’36.8″E).

Poniżej: okolice stacji Elbląg-Milejewo.

W odległości około 70m na wschód od klatki meteorologicznej znajduje się szosa, około 130m na południe znajdują się budynki należące do Spółki Meblowej KAM, około 160m w kierunku ESE znajduje się budynek (nie jestem pewien, czy prywatny, czy również należący do jakiejś firmy).

Poniżej: widok na ogródek meteorologiczny z Google Street View.

1 kwietnia 2013 stacja w Elblągu została przeniesiona do lokalizacji Elbląg-Milejewo. Opisałem to w tym miejscu. Operacja ta, mimo że konieczna, zerwała homogeniczność serii elbląskiej. Poniżej stara lokalizacja stacji w Elblągu (54.161793N, 19.431298E).

Widok z Google Street View.

Źródło.

Źródło.

W tym miejscu oddam głos panom Krzysztofowi Tomasiewiczowi i Waldemarowi Stepko, którzy w „Gazecie Obserwatora” 1/2013 pisali następująco:

(…) SHM Elbląg wykonywała pomiary i obserwacje w jednej lokalizacji przy ulicy Czarnieckiego 14 przez ponad 62 lata (od 30 listopada 1949 r. do 31 marca 2013 r.). Od 1998 r., po 5-letnim wstrzymaniu zabudowy wokół ogródka meteorologicznego stacji, rozpoczął się proces stopniowej utraty jej reprezentatywności, który uległ nasileniu po roku 2008. Stacja w Elblągu była położona niedaleko centrum miasta, stąd problemy z uzyskaniem jakiejkolwiek strefy ochronnej.
Wieloletnie poszukiwania odpowiedniej dla stacji I rzędu lokalizacji na terenie miasta Elbląga zakończyły się niepowodzeniem.

Ten fragment wyjaśnia, dlaczego stację przeniesiono aż tak daleko. Rzeczywiście widać, że położona początkowo właściwie na skraju miasta stacja w Elblągu, zaczęła powoli cierpieć z powodu „zarastania miastem” i zwyczajnie tracić na reprezentatywności.

Umiejscowienie nowej stacji w odległości niemal 10km od starej stacji, dodatkowo w centrum Wysoczyzny Elbląskiej spowodowało wspomnianą utratę jednorodności serii, co najlepiej widać w pomiarach dokonywanych równolegle w starej i nowej lokalizacji, a pokazanych w poprzednim wpisie.

Należy tu dodać, że wysokość na której położona jest stacja, również uległa istotnej zmianie. Obecnie stacja znajduje się w niemal najwyższym miejscu Wysoczyzny Elbląskiej, zaledwie około 10m poniżej jej najwyższego punktu (Srebrna Góra). W sposób oczywisty warunki meteorologiczne mogą być tu skrajnie odmienne, niż w położnej aż 150 metrów niżej lokalizacji poprzedniej – i nie chodzi tylko o spadek temperatury wraz z wysokością, tylko o ogólne warunki topoklimatyczne, które w obu tych przypadkach są bardzo różne. Niecały rok przed przenosinami, kierownik stacji, Grzegorz Traskowski, mówił:

Stacja przy ul. Czarnieckiego funkcjonuje w Elblągu od 1949 r. Gdy ją zakładano, w tym miejscu można powiedzieć, że kończyło się miasto.
– Oprócz naszej siedziby, wokół były same pola. Z kolejnymi latami miasto się rozbudowywało i w naszym sąsiedztwie pojawiły się domki jednorodzinne (…) Zabudowa, która wyrosła wokół ogródka meteorologicznego powoduje, że zbierane dane nie odzwierciedlały do końca stanu faktycznego. Intensywna zabudowa ma wpływ na przykład na zakłócenie pomiaru przepływu wiatru czy temperatury, a przecież temperatura, wiatr i ciśnienie to podstawowe elementy mierzone w każdej stacji synoptycznej (…) Aktualnie stacja przy ul. Czarnieckiego położona jest 40 m nad poziomem morza. Nowa działka w Milejewie, zlokalizowana jest z kolei na wysokości 189 m nad poziomem morza. Ta różnica będzie miała wpływ na pomiary, przede wszystkim na wysokość średniej temperatury zarówno miesięcznej jak i średniorocznej (będzie na pewno niższa). W Milejewie spotkamy się również z większą liczbą opadów a pokrywa śnieżna będzie się utrzymywał znacznie dłużej.

(Źródło: info.elblag.pl)

Problemów z reprezentatywnością stacji w Elblągu w zasadzie nie było widać w mierzonych temperaturach. W szczególności różnice pomiędzy pomiarami w Elblągu i Olsztynie oraz Elblągu i Mławie nie wykazywały oznak jakichś zmian. W latach 2008-2012 różnica ta w stosunku do lat 1961-1990 nie zmieniła się w przypadku Olsztyna w ogóle, podobnie było w przypadku Mławy. W latach 1991-2012 trend różnic w stosunku do Olsztyna był lekko dodatni, ale zupełnie nie istotny (+0.2°C / 100 lat), zaś w przypadku Mławy wręcz ujemny i również nie istotny (-0.3°C / 100 lat). Być może stację przeniesiono zanim rozbudowa miasta zaczęła mieć istotny wpływ na pomiary temperatury, a miała już wpływ na pomiary innych parametrów meteorologicznych, takich jak prędkość wiatru, czy usłonecznienie. Rozbudowa miasta mogła mieć również wpływ na przebieg dobowy temperatury – mimo, że średnia temperatura zmianie nie uległa, mógł nastąpić wzrost temperatur minimalnych i spadek temperatur maksymalnych – to wymagałoby jednak głębszej analizy.

Przeniesienie stacji spowodowało, że cieplejszy dotychczas od Mławy i Olsztyna Elbląg, stał się nagle od tych lokalizacji chłodniejszy. W okresie ostatnich 12 miesięcy można wykazać spadek mierzonych temperatur w stosunku do Olsztyna o 1.0°C i o 0.9°C w stosunku do Mławy. W pełnym okresie od kwietnia 2013 do chwili obecnej różnica ta wynosi w obu przypadkach 1.1°C. Należy pamiętać, że różnice pomiędzy pomiarami w starej lokalizacji i nowej może ściśle zależeć od typu panującej pogody – w czasie wietrznych i deszczowych dni powinna być ona mniejsza. Z tego też powodu obecnie nie można w dobry sposób oszacować średnich różnic pomiędzy tymi lokalizacjami w poszczególnych miesiącach. Przyszły okres referencyjny 1991-2020 będzie musiał być dla nowej lokalizacji interpolowany na podstawie stacji okolicznych. Być może niemal 8 lat pomiarów w latach 2013-2020 do tego celu wystarczy. Mimo kłopotów związanych z przeniesieniem stacji należy uznać, że obecna lokalizacja jest lokalizacją dobrą i reprezentatywną dla Wysoczyzny Elbląskiej, a położenie stacji z dala od miasta być może spowoduje, że przez bardzo długi czas nie dojdzie do sytuacji podobnej, jak w lokalizacji poprzedniej. Niestety jednocześnie stacja nie jest reprezentatywna dla samego Elbląga.

Różnice pomiędzy pomiarami na obu stacjach można na bieżąco śledzić na Monitorze Pogodynki.

Opuszczamy Milejewo. W oddali widoczny ogródek meteorologiczny.